1- دانشجوی دکتری دانشگاه قم ، f.vosugh@gmail.com 2- دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم
چکیده: (564 مشاهده)
«تجسم اعمال» ازجمله مفاهیم مورد بحث در حوزههای مختلف علوم اسلامی و فلسفه است. یکی از سور قرآنی که تجسم اعمال در آن بازتاب یافته، سوره زلزال است که با وجود آنکه فقط هشت آیه دارد، مسائل مهمی پیرامون سرای آخرت، در آن مطرح شده که بحث تجسم اعمال، مهمترین آن است. با توجه به اختلافنظرهایی که در دیدگاه مفسران و فلاسفه درباره آیات تجسم اعمال، وجود دارد تحقیق پیشرو با روش توصیفی ـ تحلیلی درصدد تبیین، نقد و تطبیق دیدگاههای مطرحشده، پیرامون تجسم اعمال در آیات سوره زلزال است؛ پژوهشهای گذشته، صرفاً به شکل پراکنده بحث تجسم اعمال در آثار اندیشمندان اسلامی را تبیین نمودهاند و تطبیقی در زمینه مقایسه این بحث بین مفسران و فلاسفه انجام نشده است. پژوهش حاضر، در پی مطالعه تطبیقی جامع در این زمینه است. از مهمترین نتایج آن میتوان به این اشاره کرد که بیشتر مفسران، آیات سوره زلزال را بهمعنای جزای اعمال گرفتهاند اما در قرن چهارم طبری در تفسیر جامع البیان ـ که به اقوال مختلف پرداخته است ـ به مسئله تجسم اعمال و آگاهی از اعمال خیر و نیز شر اشاره کرده است. ملاصدرا در قرن یازدهم آن را بهمعنای تجسم اعمال گرفته است. برخی از مفسران اهل سنت نیز به این مسئله اشاره کردهاند. برخی از شیعیان سدههای اخیر مانند: نراقی، علامه طباطبایی، شعرانی و صادقی تهرانی آن را بهمعنای تجسم اعمال گرفتهاند.
vosugh F, Arabi G. A Comparative Study of Tajassumi A`mal in Surah Zilzal in the Commentaries of Faraqain and Hikmati Mua`aliyah. مطالعات تفسیری 2024; 14 (56) :179-198 URL: http://tafsir.maaref.ac.ir/article-1-3111-fa.html
وثوق فاطمه، اعرابی غلامحسین. بررسی و تطبیق بحث تجسم اعمال در سوره زلزال در تفاسیر فریقین و حکمت متعالیه. نشریه علمی مطالعات تفسیری. 1402; 14 (56) :179-198