مفسران فریقین در تفسیر آغازین آیه سوره فتح با چهار ابهام اساسی مراد از: فتح، ذنب، غفران ذنب و کیفیت ارتباط فتح در صدر آیه با غفران ذنب مواجه شدهاند. آنان بهرغم کوشش تفسیری فراوان، در بیشتر موارد نتوانستهاند ارتباط معنادار و معقولی را بین «فتح» در صدر آیه و «غفران ذنب» در ادامه آن، برقرار نمایند. در این مقاله تلاش شده تا به روش تحلیلی و استنباطی، ارتباط و پیوند میان این دو تبیین شود. ازاینرو مسئله اصلی این مقاله بررسی چگونگی ارتباط تفسیری «فتح» با «غفران ذنب» در این آیه شریفه است. نتیجه این تلاش آن است که غفران ذنب، علت و فتح، معلول آن است و همچنین با بررسی مفاد پیماننامه حدیبیه روشن میشود که دستاوردهای سیاسی بسیار بزرگی با این صلح بهدست آمده که شایسته نامبرداری به فتح الفتوح سیاسی است. بر این پایه تنها در صورتی غفران ذنب با این فتح سیاسی معنای معقولی پیدا میکند که ذنب و غفران آن نیز در حوزه سیاست معنا گردد و ارتباط علت و معلولی آن حفظ شود؛ نه آنکه ذنب و غفران بهمعنای عرفی آن ـ که ارتباط معنایی خود را از دست داده و چهره تابناک رسول الله| را نیز مخدوش جلوه میدهد ـ باشد.
Rostami Harani A. An Interpretative Study of Fath and Ghufran of Sins in the Verses 1 and 2 of Surah Fath with a Political Approach. مطالعات تفسیری 2023; 14 (53) : 1 URL: http://tafsir.maaref.ac.ir/article-1-2717-fa.html
رستمی هرانی علیرضا. بررسی تفسیری فتح و غفران ذنب در آیات 1 و 2 سوره فتح با رویکرد سیاسی. نشریه علمی مطالعات تفسیری. 1402; 14 (53) :7-32