1- دانشگاه الزهراء 2- دانشگاه الزهراء ، shirdel114@gmail.com
چکیده: (4584 مشاهده)
واژه «فساد» و مشتقات آن 50 مرتبه در آیات قرآن کریم بهکار رفته است. تاکنون با نگاه معناشناسانه بهعنوان شیوهای منسجم و استاندارد در تحلیل مفاهیم قرآنی، مورد پژوهش قرار نگرفته است. این پژوهش با روش معناشناسی توصیفی، به تحلیل تفسیری حوزه معنایی «فساد» در قرآن میپردازد. بهاینترتیب، «الأرض» پربسامدترین واژه همنشین «فساد» است. تأکید مکرر بر پرهیز از فساد در زمین، نشانه اهتمام قرآن نسبت به بعد اجتماعی زندگی بشر است. نکته قابلتوجه، همنشینی «فساد» با «صلاح» از نظر کمی و کیفی است. از دیدگاه قرآن، اساس زندگی بر نظم و صلاح بنا شده، ازاینرو خدای متعال با وجود حمایت مستمر از صالحان، همواره نسبت به مفسدان اظهار نفرت و غضب نموده و دیگران را به عبرت گرفتن از عاقبت آنان فراخوانده است. در محور جانشینی نیز، «ظلم» با «فساد» رابطه عام و خاص دارد، چنانکه هر فسادی، با رویکردی ظالمانه؛ یعنی ازاله حق و خروج از حد اعتدال، همراه است. ازجهتی دیگر، واژه «کفر» معادل با «فساد» است؛ زیرا عدم اعتقاد به وجود ناظمی مصلح برای عالم، همان فساد اعتقادی و ریشه اصلی تمام مفاسد میباشد. بنابراین ملاحظه میشود که ماهیت هر فسادی، متشکل از «سیئه» و شرارت است.