|
بررسی تفسیر آیاتی از قرآن کریم بر پایه پدیده جایگزینی نحوی
|
عباس اقبالی*   |
| دانشگاه کاشان ، aeghbaly@kashanu.ac.ir |
|
|
چکیده: (1365 مشاهده) |
| تعویض یا جایگزینی، یکی از سنت‌های رایج زبان عربی در آیات قرآن مجید پربسامد است و در مواردی از قبیل جایگزینی فعل امر با مصدر در «فَضَرْبَ الرِّقَابِ»، مصدر با اسم فاعل در «لَیْسَ لِوَقْعَتِهَا کَاذِبَهٌ» و مفعول مطلق با صفت در «وَعدَ اللهِ حَقًّا» نمود دارد. این نوع جایگزینی که به عدول و تعویض نحوی تعبیر می‌شود، در دلالت معنایی، مفاهیمی فراتر از معنای ظاهری الفاظ را می‌رساند؛ ازاین‌رو در تفسیر آیات قرآن توجه ویژه مفسران را برانگیخته و عمده‌ترین کاربست تفسیری آن، در شرح اعجاز بیانی قرآن کریم متبلور است. این جستار، به استناد منابع تفسیری و با روش توصیفی ـ استنتاجی، به شناسایی نمونه‌هایی از این تعویض‌ها در آیات برآمده است. ازجمله نتایج این پژوهش آن است که در قرآن کریم انواع جایگزینی‌ها به کار رفته است و مفسران؛ به‌ویژه فخرالدین رازی در مفاتیح الغیب به دلالت معنایی این جایگزینی‌ها پرداخته و نشان داده‌اند که این تعویض‌ها گاهی در ایجاد فواصل هماهنگ و خلق موسیقای متناسب با مفهوم آیات کارآمدند و اغلب دارای سایه معناهایی از قبیل مبالغه، تشویق، تعظیم و تعلیل به وصف جایگزین می‌باشند. |
شماره‌ی مقاله: 5 |
| واژه‌های کلیدی: تفسیر ادبی، جایگزینی، دلالت معنایی، سایه معنا. |
|
|
متن کامل [PDF 317 kb]
(541 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1398/12/3 | پذیرش: 1399/2/14 | انتشار: 1400/1/15
|
|
|
|
|
|
