1- استادیار گروه الهیات دانشگاه رازی ، azamfarjami@yahoo.com 2- کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه رازی 3- استادیار گروه الهیات دانشگاه رازی
چکیده: (107 مشاهده)
شناخت معانی مختلف هر واژه در قرآن، به درک بهتر مقصود آیات قرآن کمک میکند. «ناس» از ریشه «انس» است و در بیشتر کتابهای وجوه و نظائر، بهعنوان یک واژه چندمعنایی، با 19 وجه، ذکر شده است. به سبب ارتباط بین این 19معنا میتوان ناس را واژهای چندمعنایی ـ و نه مشترک لفظی ـ در قرآن قلمداد کرد. الگوی چندمعنایی قاعدهمند از مدلهای جدید زبانشناسی شناختی است که چندین زبانشناس از جمله تایلر و ایوانز آن را درباره کلمات متفاوت چندمعنایی مانند: حروف اضافه و گاه افعال به کار بردند و مرحله به مرحله ملاکهای این نظریه را تکمیل کردند. تطبیق چندمعنایی واژه «ناس» با الگوی چندمعنایی قاعدهمند کمک میکند بتوان روابط 19 معنای ناس را درک کرد و با قطعیت اعلام کرد که «ناس»، «لفظ مشترک» نیست. با استفاده از ملاکهای الگوی چندمعنایی قاعدهمند، معنای پیشنمونه و معانی متمایز «ناس» مشخص شد. افزون بر آن، سیاق آیات و دیدگاه مفسران نشان میدهد میان 13 وجه کلمه «ناس»، خط معنایی روشنی مانند «جماعت و گروهی از انسانها» دیده میشود که در الگوی چندمعنایی شناختی به آن مفهوم پیشنمونه گفته میشود. شش وجه دیگر کلمه «ناس» به «افراد واحد و خاص» بازگردانده شدند که بیشتر لغتپردازان آنها را نه تغییر معنا که تخصیص معنا از معنای عام دانستهاند.
farjami A, Muhammadyari M, Biglari M. The Commentary of the Word by Multiple Meaning of “Naas” (People) in the Verses of Noble Quran Based on the Theory of the Example of Regulatory Multiple Meanings. مطالعات تفسیری 2025; 15 (60) :145-174 URL: http://tafsir.maaref.ac.ir/article-1-3330-fa.html
فرجامی اعظم، محمدیاری مریم، بیگلری مجتبی. تفسیر واژه چندمعنایی «ناس» در آیات قرآن کریم
بر اساس نظریه الگوی چندمعنایی قاعدهمند. نشریه علمی مطالعات تفسیری. 1404; 15 (60) :145-174