1- دانشگاه تهران ، Hajibabaeei@ut.ac.ir 2- دانشگاه تهران
چکیده: (488 مشاهده)
ازجمله شبهات مطرحِ ناظر به روح کلی حاکم بر آیات قرآن کریم، سیطره تفکر پدرسالاری در آیات اجتماعی است. یکی از مدخل‌های دایرهالمعارف لیدن که به این موضوع پرداخته، مدخل «پدرسالاری» اثر محمد بامیه، نویسنده و پژوهشگر در حوزه اسلام است. وی با هدف کشف دیدگاه قرآن مجید درباره پدرسالاری، اشارات قرآن به پدرسالاری را به سه موضوعِ نقش‌های اقتدار پدرسالارانه در مناسبات عادی اجتماعی، پدر به منزله شخصیت دینی آرمانی و صفات پدرسالارانه و الوهیت تقسیم می‌کند و با استناد به آیات قرآن و برخی منابع، نظراتی را در این سه بخش مطرح می‌نماید. پژوهش حاضر با هدف نقد چنین باورداشتی، به تبیین دیدگاه حقیقی قرآن نسبت به پدرسالاری، می‌پردازد. یافته‌ها حاکی است برتری و تبعیت محض که دو مؤلفه اصلی پدرسالاری در نگاه غربی است، در قرآن و اسلام جایگاهی ندارد و اسلام نسبت به مدیریت پدر در خانواده، دیدگاه مستقلی دارد که با توجه به دو مفهوم قوامیت و ولایت شکل می‌گیرد؛ در نتیجه مشخص می‌شود در مدخل مذکور علی‌رغم وجود برخی گزارش‌های صحیح، ادعاهای نادرستی، مانند مطلوب بودن پدرسالاری در قرآن کریم مطرح شده است که با استناد به آموزه‌های وحیانی رد می‌شود و مدخل مذکور به دلیل وجود اشکال‌هایی مانند برداشت‌های سطحی و نادرست از آیات، خلط مبحث و عدم‌استفاده مکفی از منابع معتبر اسلامی، دچار ضعف علمی است.
Haji Babaei H, Nuraldini S F. A Criticism of the Belief in the Dominance of Patriarchal Thought on the Verses of the Holy Quran with an Emphasis on Mohammed Bamyeh` View. مطالعات تفسیری 2023; 14 (53) : 5 URL: http://tafsir.maaref.ac.ir/article-1-2476-fa.html
حاجی بابایی حمیدرضا، نورالدینی سیده فیروزه. نقد باورداشت حاکمیت تفکر پدرسالاری بر آیات قرآن کریم با تأکید بر دیدگاه محمد بامیه. نشریه علمی مطالعات تفسیری. 1402; 14 (53) :97-116
.jpg)
