1- دانشگاه الزهراء 2- دانشگاه الزهراء ، amini_543@yahoo.com
چکیده: (2601 مشاهده)
مفهوم «امام حق» از مهمترین مفاهیم قرآنی است که از دیرباز مورد توجه مکاتب مختلف فقهی، کلامی، عرفانی، تفسیری، روایی و تاریخی بوده است. تاکنون با رویکرد معناشناسانه به آن پرداخته نشده است. گرچه کاربرد واژه «امام» در معنای پیشوای حق در قرآن کریم 5 مرتبه است امّا میتوان گفت اکثر آیات قرآن کریم در خدمت پرورش انسان کامل است. این پژوهش با استفاده از روش معناشناسی به تبیین مفهوم «امام حق» و استخراج مؤلفههای معنایی آن از قرآن کریم پرداخته است؛ زیرا معناشناسی به دلیل بهکارگیری نگاه تحلیلی و موشکافانه به متن، برای دستیابی حقیقی به مفهوم واژگان، روشی مناسب است. با بررسی رویکرد همزمانی در 5 آیهای که مفهوم «امام حق» در آنها بهکار رفته، روشن شد که «امام حق» در کاربرد وحیانی بر محور همنشینی با مفاهیم جعل، هدایت و دعوت و بر محور جانشینی با مفاهیم خلیفه، آیه، کلمه، امه، صراط در یک حوزه معنایی قرار میگیرد. کشف مؤلفههای معنایی «امام» سبب آشکار شدن معارف نهفته در باطن آیات و نشان دادن اندیشه نظاممند قرآن کریم است.