OTHERS_CITABLE حقوق بشر در نهج‌البلاغه امام علی× حدود چهارده قرن پیش در دوران حکومت کوتاه خویش به بیان اصول مبنایی حقوق بشر و حقوق خصوصی، عمومی، سیاسی و اجتماعی انسان پرداخته است. این مقاله بر آن است تا با روش توصیفی و تحلیلی به موضوع حقوق بشر در نهج‌البلاغه بپردازد. نتایج بررسی‌ها بیانگر آن است که مکاتب غربی علی‌رغم اینکه به وضع و ترویج اصطلاح حقوق بشر پرداخته‌اند، مبتکر اصلی حقوق بشر نمی‌باشند. ازاین‌رو پیشینه حقوق بشر را می‌توان در ادیان الهی به‌ویژه در دین مبین اسلام جستجو نمود. متون اسلامی به روشنی حقوق انسان‌ها را در عرصه‌های مختلف مطرح نموده است. افزون بر اینکه اصول اعلامیه جهانی حقوق بشر با حقوق بشر اسلامی تفاوت مبنایی دارد که این امر با مقایسه اعلامیه مزبور با قوانین و حقوق اسلامی و منابع فقهی به وضوح قابل درک است. http://tafsir.maaref.ac.ir/article-1-2250-fa.pdf 2021-06-28 9 44 حقوق بشر حقوق خصوصی حقوق عمومی حقوق سیاسی حقوق اجتماعی. mzsoltanmoradi@yahoo.com 1 AUTHOR mzsoltanmoradi@yahoo.co 2 AUTHOR
OTHERS_CITABLE مفسران شیعه و نقد روایات تفسیری با تأکید بر المیزان روش تفسیر روایی در کنار روش‌های دیگر مانند تفسیر قرآن به قرآن و تفسیر عقلی و اجتهادی، از شیوه‌های کهن و معتبر تفسیر و تبیین مفاهیم قرآن است و بسیاری از مفسران شیعه و اهل‌سنت روایات تفسیری را گاه به عنوان تنها دلیل و منبع و بیشتر در کنار دیگر دلایل مورد استفاده قرار داده‌اند؛ با این تفاوت که گروهی با اعتماد بیش از حد به منابع و جوامع روایی و بدون هیچ نقد و تحلیلی در مورد اسناد و متون آنها، بدان استدلال کرده‌اند، گروهی با وسواس بیش از حد بسیاری از روایات معتبر و قابل اعتماد را از چرخه تفسیر خارج ساخته‌اند و گروه سوم با نگاهی عالمانه، به نقد و تحلیل اسناد و به‌ویژه متون آنها پرداخته، روایات جعلی و ساختگی را شناسایی و جدا ساخته‌اند و به تبیین دلالت احادیث صحیح تفسیری در شرح مفاهیم قرآنی پرداخته‌اند. این مقاله با بررسی تفاسیر معتبر شیعه و با تأکید بر تفسیر المیزان درپی اثبات این مدعاست که مفسران گران‌قدر مکتب اهل‌بیت^ در بهره گرفتن از روایات در تفسیر، بیشتر طریق عالمانه و اعتدالی را پیموده‌اند. http://tafsir.maaref.ac.ir/article-1-2251-fa.pdf 2021-06-28 45 64 مفسران شیعه روایات تفسیری نقد سند نقد متن تفسیر المیزان اسرائیلیات. memari@ikiu.ac.ir 1 AUTHOR
OTHERS_CITABLE انسجام مضمونی آیات و سوره‌های قرآن؛ رهیافتی برای فهم بهتر قرآن از رهیافت‌های مهم در برخی تفاسیر متقدم و متأخر، انسجام مضمونی قرآن است. این مقاله ضمن معرفی معیارهای انسجام مضمونی، این نکته را بررسی می‌کندکه هریک از آنها تا چه میزان و با چه اسلوبی، پیوستگی محتوایی قرآن را تحلیل می‌کنند. گرچه برخی نظریه‌های وحدت مضمونی از نوعی ابهام و ناهماهنگی رنج می‌برند و دچار پیش‌داوری و در مظان تفسیر به رأی‌اند؛ اما این رهیافت با دفاع از معناداری ترتیب فعلی قرآن، توقیفی بودن آیات سوره‌ها، تأکید به روش تفسیر قرآن به قرآن و نیز به‌کارگیری بجا و باقاعده معیارهای انسجام مضمونی، گویای امکان توسعه و سازگاری درونی معانی قرآن و وحدت مضمونی آن است، ازاین‌رو می‌تواند رهیافتی برای فهم بهتر قرآن و ناظر به غرض تفسیر به‌کار گرفته شود. http://tafsir.maaref.ac.ir/article-1-2252-fa.pdf 2021-06-28 65 94 انسجام نظم تناسب سیاق کلیدهای همبستگی وحدت سوره. akrami-a@um.ac.ir 1 AUTHOR mj-askandarlo@mau.ac.ir 2 AUTHOR
OTHERS_CITABLE ریشه‌های گناه و راهکارهای مقابله با آن از منظر قرآن و روایات شناخت صحیح گناه مبتنی بر شناخت زمینه‌ها و ریشه‌های آن است. قرآن و روایات، ریشه گناهان را عرصه‌های مختلف خانوادگی، فرهنگی، تربیتی، اقتصادی، اجتماعی، روانی و سیاسی معرفی می‌نماید. پس از شناخت گناه و زمینه‌های شکل‌گیری آن، باید با تفکر و توجه به حضور خدا در همه جا، خودشناسی و توجه به شخصیت انسانی، ایمان به معاد، یاد مرگ، خداترسی و هراس از پیامدهای گناه و نیز با توجه به عبادات، به مبارزه با گناهان برخاست و زمینه‌های اطاعت از خدا و جلب رضایت او را فراهم نمود. http://tafsir.maaref.ac.ir/article-1-2253-fa.pdf 2021-06-28 95 140 گناه ریشه‌های گناه راهکارهای مقابله. tafsir@maaref.ac.ir 1 AUTHOR
OTHERS_CITABLE بررسی و تحلیل مبانی تفسیر قرآن به قرآن با تأکید بر تفسیر المیزان این نوشتار به‌منظور نشان‌دادن اعتبار روش تفسیر قرآن به قرآن و کارآمدی آن، به بررسی و تحلیل مبانی روش تفسیری می‌پردازد. در این مقاله با تشریح شناختاری و عقلایی و نیز عرف خاص و ساختار ویژه زبان قرآن و تبیین استقلال معناشناختی قرآن و پیوند معنایی میان آیات، فهم مفاهیم و آیات قرآن را بیش از همه به خود متن قرآن و شواهد درون‌متنی وابسته می‌داند. افزون بر این، وثاقت متن قرآن و تحریف نشدن آن، به‌عنوان یکی دیگر از مبانی، رابطه‌ای متقابل با پیوند معنایی آیات قرآن دارد و هماهنگی متن قرآن را نمایان می‌سازد، ازاین‌رو کشف پیوند معنایی آیات، ارزشمندترین فعالیت تفسیری است که بیش از همه در روش تفسیر قرآن به قرآن ـ به‌ویژه در المیزان ـ مشهود است. http://tafsir.maaref.ac.ir/article-1-2254-fa.pdf 2021-06-28 141 162 تفسیر قرآن به قرآن زبان قرآن استقلال قرآن پیوند معنایی المیزان. akbarghorbani2000@yahoo.com 1 AUTHOR najarzadegan@ut.ac.ir 2 AUTHOR
OTHERS_CITABLE زبان قرآن از منظر کارکردشناختی <meta http-equiv=Content-Type content="text/html; charset=utf-8"><meta name=ProgId content=Word.Document><meta name=Generator content="Microsoft Word 15"><meta name=Originator content="Microsoft Word 15"> در این مقاله پس از تعریف زبان دین، زمینه‌های طرح آن و تعریف زبان قرآن، نقش و کارکرد زبان از دو منظر تأثیرگذاری و معرفت‌بخشی (جنبه ارتباط و حکایت مفاهیم دینی از واقعیات عینی) بررسی می‌شود، ازاین‌رو محور اصلی مقاله تحلیل نقش دوگانه معرفت‌بخشی و انگیزه‌بخشی زبان قرآن و دلایل توجیهی آن است، از‌این‌رو نخست اشاره می‌شود که غایت دین، هدایت انسان است، اما این هدف بدون ربط با واقعیت تحقق نمی‌یابد. در ادامه محتوای دین در دو سنخ گزاره‌ها و آموزه‌ها معرفی می‌شود. آنگاه مسئله ارتباط دین و اخلاق و عدم تساوی آنها بیان می‌شود. سپس با تبیین دو خصوصیت توأم واقع‌گرایی و تحول‌آفرینی گزاره‌ها و آموزه‌های قرآن، چگونگی ارتباط با واقعیت در هریک از این دو سنخ جمله‌ها، توجیه و برای آنها استدلال آورده می‌شود. </me</me</me</me http://tafsir.maaref.ac.ir/article-1-2255-fa.pdf 2021-06-28 163 190 زبان قرآن تأثیرگذاری معرفت‌بخشی. mbsaeidi@gmail.com 1 AUTHOR
OTHERS_CITABLE گستره دخالت حکومت و حق حاکمیت از منظر قرآن و نهج‌البلاغه <meta http-equiv=Content-Type content="text/html; charset=utf-8"><meta name=ProgId content=Word.Document><meta name=Generator content="Microsoft Word 15"><meta name=Originator content="Microsoft Word 15"> بر‌اساس دو اصل اساسی «مسئولیت مسلمانان نسبت به سرنوشت یکدیگر» و «دخالت رأی مردم در حاکمیت حاکم اسلامی» باید پذیرفت که وحدت یا تعدد دولت اسلامی، نه با منعی از سوی منابع دینی روبه‌روست و نه با الزامی از ناحیه آن، ازاین‌رو مرزهای «قومیتی (زبانی)»، «جغرافیای طبیعی»، «جغرافیای سیاسی» و «عقیدتی» با رعایت شرایط لازم، می‌توانند چهار الگوی گسترۀ دولت دینی پذیرفته شوند. البته با توجه به شرایط جهانی روز و لزوم معتبر دانستن مرزهای بین‌المللی، چاره‌ای جز پذیرش الگوی سوم وجود ندارد. امور شخصی شهروندان، حیطۀ «اعمال قدرت داخلی لازم الرعایه» برای زمامداران جامعۀ اسلامی را معلوم می‌سازد و تعرض به این حریم تا ضرورت حکومتی و مصالح عمومی اقتضا ننماید و حفظ حریم خصوصی افراد در تعارض با تأمین و تحکیم صلاح و فلاح اجتماع واقع نگردد، برای حاکمان جایز نخواهد بود. </me</me</me</me http://tafsir.maaref.ac.ir/article-1-2256-fa.pdf 2021-06-28 191 218 سیره پیامبر’ فقه سیاسی حاکمیت دینی. mhmofatteh@yahoo.com 1 AUTHOR