۷ نتیجه برای آیه تطهیر
علیرضا کمالی،
دوره ۱، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۸۹ )
چکیده
قرآن کریم در آیه تطهیر به صراحت به لفظ اهلبیت^ اشاره فرموده است. مفسران شیعه درباره مصداق آن که پنج تن آلعبا هستند، اتفاق نظر دارند؛ اما مفسران اهل سنت بر یک عقیده نبوده و آرا مختلفی را در این باره مطرح نمودهاند که حاصل اکثر آنها این است که اهلبیت شامل تمامی بستگان نسبی و سببی پیامبر| میباشد. در این مقاله با کنکاشی در نهج البلاغه که متعلق به دوره صدر اسلام و بخشی از فرمایشات نخستین کاتب و شاهد همیشگی وحی قرآنی است، تلاش شده است تا دیدگاه امام علی× در باره مصداق اهلبیت را بازشناساند. آن حضرت اهلبیت^ را دارای ویژگیهای خاص میداند که تنها بر پنج تن آل عبا قابل انطباق است.
محمد امیری، کیوان احسانی،
دوره ۶، شماره ۲۳ - ( ۷-۱۳۹۴ )
چکیده
آیه تطهیر یکی از پرمناقشهترین آیات قرآن بین مفسران فریقین پیرامون مسئله عصمت اهلبیت^ است. مفسران شیعه «اهلالبیت» را مختص خمسه طیبه^ میدانند و در مقابل، برخی از مفسران اهل سنت «اهلالبیت» را مختص زنان پیامبر، برخی دیگر شامل زنان پیامبر و خمسه طیبه و برخی دیگر آن را اعمّ از خویشان و اقوام پیامبر و ... میدانند. در این بین یکی از ادلّه مفسران شیعه بر این ادعا، «تغییر ضمیر» از جمع مؤنث به جمع مذکر در آیه تطهیر است. این پژوهش با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی جهت نقد و ارزیابی این مطلب، به واژهشناسی کلمه «اهل» و موارد استفاده آن در لغت و قرآن پرداخته و به این نتیجه رسیده است که هر چند با استشهاد به شواهد تاریخی و استناد به روایات متقن، میتوان ثابت کرد «اهلالبیت» اختصاص به خمسه طیبه دارد، اما استناد اغلب مفسران شیعه به «تغییر ضمیر» محل بحث و تأمل است.
عبدالرحمن باقرزاده،
دوره ۶، شماره ۲۳ - ( ۷-۱۳۹۴ )
چکیده
قرآن کریم دارای ظاهر و باطنی است. این ویژگی یکی از علل جاودانی قرآن است و موجب خارج شدن فهم حقیقت و اسرار کامل آن از دسترس عموم شده است. یکی از آیات دال بر این حقیقت آیات ۷۹ ـ ۷۷ واقعه است که به آیه مسّ نامبردار است. بررسی منابع تفسیری فریقین نشان دهنده ارتباط وثیق آیه مس با آیه تطهیر است. نتایج تحقیق حاضر بیانگر آن است که برداشت فقهی متداول از آیه مس مبنی بر استفاده حرمت مسّ آیات قرآن بدون طهارت، فاقد دلیل محکم است. بر اساس این آیه شریفه مفسران حقیقی قرآن کسانی هستند که با تمام وجود مطهرشان مخاطب آیات الهی بوده و به مقام عصمت رسیدهاند. در عین حال، آنان که از صفای باطن برخوردار و در مسیر سیر و سلوک الی الله گامهای مؤثر برداشته و به میزانی از طهارت ظاهر و باطن دست یافتهاند، به اندازه ظرفیت وجودی و عظمت روحی و طهارت باطن خود، بهرههایی از آن دریای حقیقت داشته و آن را در اختیار دیگران قرار خواهند داد.
میثم دوستمحمدی، رضا نوروزی،
دوره ۷، شماره ۲۸ - ( ۱۰-۱۳۹۵ )
چکیده
آیه تطهیر یکی از بحث برانگیزترین آیات قرآن در میان مفسران فریقین است. شیعه بنابر روایات متواتر پیامبر|، مصادیق«أهل البیت» موجود در این آیه را منحصر در پیامبر|، علی، فاطمه، حسن و حسین^ میداند. اما آلوسی از مفسران اهل سنت به مقتضای سیاق آیات و برخی احادیث پیامبر(ص) دایره مصادیق «أهل البیت» را وسیعتر و شامل همسران و فرزندان و نزدیکان پیامبر| و حتی اقطاب صوفیّه میداند. در این مقاله، با بررسی شرایط کاربرد سیاق در تفسیر و بررسی روایات پیامبر| از دیدگاه علمای اهل سنت، انکار انحصار مصادیق اهل بیت در اصحاب کساء مورد نقد قرار گرفته و با استفاده از احادیث صحیح موجود در منابع اهل سنت، انحصار مصادیق این آیه در اهل کساء ثابت شده است.
علیرضا نوبری، سیدمجتبی میردامادی،
دوره ۱۰، شماره ۴۰ - ( ۱۰-۱۳۹۸ )
چکیده
آیه تطهیر از آیات محوری در اثبات عصمت پیامبراکرم| و خواص ذرّیّه آن حضرت است که از دیرزمان میان مفسران فریقین مورد بحث بوده است. مفسران اهلسنت بدون ارائه دلیل و صرفاً با تکیه بر قرینه سیاق و واژهشناسی کلمه «البیت»، شمول آیه را همه اعضای خانه پیامبر| از قریش و در مواردی نیز به گستره بنیهاشم اختصاص دادهاند. پژوهش پیشرو با بررسی محتوای آیه شریفه و ابهامزدایی از فقرات آن توسط آیات ناظر به موضوع و با تکیه بر نصوص صریح و قرائن موجود، ضمن تشکیک در تفاسیر اهلسنت و اثبات عدم هماهنگی تفاسیر با دیگر آیات قرآن نسبت به اثبات انحصار معنای مستفاد از آیه شریفه در عصمت انوار خاصه^ به تبیین مفاد آیه پرداخته است. نتیجه پژوهش آن است که آیه ۳۳ احزاب بدون هیچ سنخیتی با مباحث آیات قبل و بعد، نزولی مستقل داشته است.
هادی وحدانی فر،
دوره ۱۲، شماره ۴۵ - ( ۱-۱۴۰۰ )
چکیده
واژه «اهلبیت» مشترک لفظی استکه در مصادیق مختلف استعمال گردیده است، این واژه در آیه تطهیر، بهظاهر یکی از چالشهای مهم قرآنی است؛ زیرا از سویی قائلان به شمولیت زنان پیامبر وحدت سیاق را ملاحظه نمودهاند و برای آن استدلال اقامه کردهاند و در مقابل قائلان به عدم شمولیت زنان پیامبر با تغییر خطاب آیه به استدلال آن پرداختهاند. مقاله حاضر با روش عقلی و نقلی درصدد کشف هویّت معنایی و مصداقی «اهلبیت» از نظر متکلمان و مفسران فریقین بوده و معتقد است؛ امامیه و بسیاری از عامه، واژه «اهلبیت» را در زمان نزول بهمعنای أخص؛ یعنی «اصحاب کساء» اطلاق نموده و در مقابل، برخی با دلایل عقلی و نقلی، دچار ابهام گردیده و ظواهر را بر نصوص، مقدّم داشتهاند. این پژوهش با رهیافت به قرائن داخلی و خارجی، نقدهای فراوانی ازجمله قَبض و بَسط مفهومی، روایات ضعیف السند، توجیه ادبی، توقیفیبودن آیه و غلبه نصوص بر ظواهر را وارد دانسته و معتقد است، تلقی شمولیت زنان پیامبر دارای پارادوکس فاحش علمی است.
محمد رضا عزتی فردوئی،
دوره ۱۵، شماره ۵۹ - ( ۱۲-۱۴۰۳ )
چکیده
«آیه تطهیر» ذیل آیه ۳۳ سوره احزاب و یکی از مهمترین دلایل شیعه برای اثبات عصمت و طهارت اهل بیت پیامبر اکرم (ص) است؛ مخاطب قرارگرفتن همسران پیامبر اکرم (ص) در صدر آیه یاد شده، باعث شده دیدگاه های مختلفی از جمله تعلیل، استقلال نزول، اعتراض و ... در مورد تناسب صدر و ذیل آن مطرح شود؛ با توجه به ارتباط دیدگاه های یادشده با معنا و مقصود آیه تطهیر، بررسی آنها اهمیت فراوانی دارد؛ از این رو، در پژوهش حاضر تلاش می شود با استفاده از دلائل و قرائن نقلی و عقلی، دیدگاه مناسبی در این زمینه ارائه شود؛ حاصل پژوهش نشان می دهد، اگرچه آیه تطهیر با صدر آیه ۳۳ سوره احزاب پیوستگی نزول ندارد اما تألیف آیه تطهیر با آیه قرار از سوی خدای متعال، عامدانه و با هدف تکریم، تنزیه و دفع توهم عدم عصمت اهل بیت (ع) و تطبیق دو ساحت مادی و معنوی بیت پیامبرگرامی اسلام (ص) انجام شده است.