۶ نتیجه برای آیات جهاد
محمد شیرینکار موحد، محسن اکبری،
دوره ۷، شماره ۲۷ - ( ۷-۱۳۹۵ )
چکیده
آیات جهاد از مسائل بحث برانگیزی است که بهویژه در سده اخیر مورد توجه محققان قرار گرفته است. آیات جهاد را میتوان به آیات مطلق، مقید و صلح و احسان تقسیم کرد. در سده اخیر برخی از محققان معاصر به تبع مفسران سلف، آیات مطلق را کانون توجه خود قرار داده و در مورد سایر آیات، اقوالی چون نسخ را پذیرا شده و در نتیجه «جهاد برای محو کفر و تغییر عقیده» را لازم شمردهاند. در عصر حاضر، جهاد برای تحمیل عقیده، جای خود را به دیدگاههایی چون «جهاد برای رفع مانع و آزادی دعوت» و «جهاد دفاعی صرف» داده و بر اساس رویکرد به آیات مقید و آیات صلح و احسان، مفاهیمی چون صلح و همزیستی با کفار بر مبنای اشتراک در انسانیت، پررنگتر گردیده است. نقطه اشتراک این دو دیدگاه، عدم اجبار بر عقیده است. توجه به مجموعه آیات مرتبط با جهاد بیانگر آن است که دیدگاه «جهاد برای رفع مانع و آزادی دعوت»، قابل دفاع بوده و دو دیدگاه دیگر قابل نقد است.
یوسف نجفی، حمزه علی بهرامی،
دوره ۸، شماره ۳۰ - ( ۴-۱۳۹۶ )
چکیده
ابلاغ وحی و دعوت به پذیرش آن، دو محور اصلی وظیفه انبیاء است. در باره تمسک پیامبران به جهاد در راستای انجام وظیفه خود، دو دسته آیه وجود دارد؛ دستهای به مبارزه و جهاد ابتدایی دعوت میکند و دستهای دیگر عدم اکراه و پذیرش دین توسط مخالفان را توصیه مینماید. مفسران در حل تعارض آیات جهاد پاسخهای متفاوتی دادهاند. مقاله حاضر بهدنبال توصیف، تبیین و تحلیل انتقادی آراء دو مفسر معاصر سید قطب و علامه طباطبایی در این زمینه است. نتیجه مقاله آن است که سید قطب به کمک نظریه مرحلهای بودن آیات، در حل این تهافت ظاهری کوشیده است و جهاد را نوعی مبارزه انقلابی با هدف نابودی نظامهای بشری و استقرار حاکمیت خدا بر زمین دانسته و به جهاد ابتدایی معتقد شده است؛ علامه طباطبایی با پذیرش عدم اکراه در دین، آیات جهاد را از محکمات قرآن دانسته و به حل این تعارض پرداخته است.
حسن رضایی هفتادر، محمدعلی مهدویراد، علی فدایی،
دوره ۱۰، شماره ۳۸ - ( ۴-۱۳۹۸ )
چکیده
جهاد در اسلام دارای ابعاد گوناگونی است که میتوان همگی را زیر عنوان تلاش در راه خدا جمع نمود. در این میان، تنها در مسئله جنگ، سوءبرداشتهای فراوانی ایجاد شده که موجب بروز هجمههای فراوانی نسبت به اسلام گشته و از آنجایی که در سالهای أخیر افزایش تنش در مناطق اسلامی، عاملی برای رشد پدیده اسلامهراسی شده، ضروری است تا با تبیین حقیقت جهاد، موضع حقیقی دین را آشکار کرد. مبانی جنگ، بهخوبی در آیات قرآن بیان شده و علامه جوادیآملی أبعاد آن را از طریق تفسیری جامع از آیات جهاد روشن ساخته است. در جانب مقابل، فایرستون، خاورپژوه معاصر، دیدگاه اسلامی در مسئله جهاد را به چالش نقد کشانده است. تقابل این دو دیدگاه، راه مناسبی است تا أفزون بر تبیین ماهیت جهاد در قرآن، شبهات مربوطه نیز پاسخ داده شود. از دیدگاه علامه جوادیآملی بر أساس آیات قرآن، جهاد همواره روح دفاعی دارد و هدفش یاری دین در برابر فتنه دشمن و حذف مانع از سر راه فطرت الهی بشر است، أما از دیدگاه فایرستون، جهاد، نماد جنگمحوری و سلطهطلبی اسلام است که این نگاه ناشی از فقدان نگاه انسجامی جامع نسبت به آیات جهاد است.
یحیی صباغچی،
دوره ۱۱، شماره ۴۳ - ( ۷-۱۳۹۹ )
چکیده
دیدگاه مشهور میان فقها در مورد مواجهه با اهلکتاب آن است که اهلکتاب در صورت اسلام نیاوردن، باید به مسلمانان جزیه بپردازند و در غیر این صورت، مسلمانان موظف به قتال با ایشان است. از عمدهترین مستندهای این مسئله، آیۀ ۲۹ سوره توبه است. این مقاله به بررسی تفسیری این آیه از جهت موضوع و حکم میپردازد و نشان میدهد که بر اساس سایر آیاتی که در مورد اهلکتاب در قرآن وجود دارد، ویژگیهای اهلکتابِ مذکور در آیۀ جزیه شامل همه اهلکتاب نیست و در ضمن با توجه به احکامی از قبیل «اعراض» و «صفح» نسبت به اهلکتاب در سایر آیات، حکم قتال با آنان مربوط به همه شرایط نیست. بنابراین جزیه در مورد دستهای از اهلکتاب و در شرایط معینی مطرح میشود، نه در مورد عموم ایشان و در مطلق شرایط.
حسین علوی مهر، سید حسن عابدیان، علی دوازده امامی مطلق،
دوره ۱۱، شماره ۴۴ - ( ۱۰-۱۳۹۹ )
چکیده
جهاد یکی از فروع دین است که در مدینه واجب شده است و قرآن کریم مسلمانان را بر پاسداشت جهاد توصیه نموده و تخلّف از آن را نکوهیده است. این پژوهش در صدد است تا بررسی تفسیری آیات قرآن کریم با موضوع جهاد که در مکه نازل شده را استخراج نماید و ضمن معناشناسی آنها با توجه به تاریخ نزول آیات، مبنایی به دست دهد که سیر تاریخی نزول قرآن کریم، با مفاهیم بلند جهاد در مکه سازگار باشد. نتیجه تحقیق بر آن است که آمدن مفهوم جهاد در آیات مکّی، تنها برای ایجاد آمادگی برای مسلمانان بوده و جنبه زمینهچینی و دلگرمی داشته و به نوعی خبر از آیندهای میدهد که در مدینه به وقوع خواهد پیوست.
ایوب امرائی، مریم نظربیگی،
دوره ۱۲، شماره ۴۸ - ( ۱۲-۱۴۰۰ )
چکیده
یکی از مسائل چالشزا در قرآن مجید، بحث در خصوص «قتال» است که همواره معرکه آراء مختلف و متعارض بوده است. در آیه: «» که مضمون محوری آن قتال با کفارِ هممرز است، دیدگاههای مفسران نیز گوناگون و متعارض بوده و عملاً فهم آن را دشوار کرده است. پژوهش حاضر با هدف دستیابی به تفسیر صحیح از «قتال» در این آیه و با استمداد از روش کتابخانهای در گردآوری مطالب و شیوه اسنادی در نقل دیدگاهها و روش تحلیل کیفی و توصیفیِ محتوا در ارزیابی دادهها، در صدد برآمده تا نخست آراء مفسران مشهور در این خصوص را گردآوری، مقایسه و تحلیل نموده و سپس دیدگاه برگزیده را عرضه کند. نتیجه این مقاله آن است که از بین آراء مورد بررسی، نظریه دلالت آیه بر گسترش اسلام از طریق جهاد ابتدایی با حکومتهای معاندِ هممرزِ با جامعه اسلامی، مناسبترین تفسیر محسوب میشود.