محمد شریعتی کمال آبادی، سید مجتبی جلالی، بهزاد ایزدی،
دوره ۱۲، شماره ۴۸ - ( ۱۲-۱۴۰۰ )
چکیده
از دیرباز پیرامون منشأ انسانهای پس از آفرینش حضرت آدم میان پژوهشگران قرآنی، دیدگاههای مختلفی مطرح بوده است. هدف پژوهش، امکانسنجی و اثبات قابلیت دلایل انتساب انسانها به حضرت آدم با تکیه بر آیات قرآن است. سؤال تحقیق درباره منشأ اولیه نسل بشر و ضرورت آن، تفسیر آیات آفرینش انسان با خطاب بنی آدم و پاسخ ابهامهای آن است. پژوهش با رویکرد تحلیلیتطبیقی و دلایل عمدتاً درون دینی، مسئله را مورد کاوش قرار داده است. بر پایه شواهد قرآنی، قواعد اصولی، لغوی، کلامی و دلایلی نظیر: حمل الفاظ آیه اول نساء بر معنای حقیقی، عدم امکان حمل الفاظ آیه بر معنای مجاز بدون قرینه، دلالت آیه بر کثرت نفسی، شمول خطابات شفاهیه در علوم، دلالت نفس واحده بر آدم، معنا و مصداق «الناس» و خطاب بنیآدم به همه انسانها، میتوان نظریه انتساب آحاد بشر به حضرت آدم را تقویت و استحکام بخشید.
نرجس نعمتی، بهنام بهاری، فرج بهزاد،
دوره ۱۳، شماره ۵۲ - ( زمستان ۱۴۰۱ )
چکیده
فهم دقیق آیات قرآنی در گرو شناخت جامع از معانی الفاظ آن است؛ زیرا نازلکننده وحی، حکیمانه واژگان را در مناسبترین جایگاه کاربردی خود قرار داده است. از اینرو درک معنای واژگان قرآنی به فهم آیات منتهی خواهد شد. ملکوت از واژگانی است که مفسران در مورد آن دیدگاههای مختلفی دارند، هر چند نگاه فلسفی و عرفانی به این واژه دارند اما به عمق معنای آن پی نبردهاند. این مقاله با شیوه توصیفی ـ تحلیلی، درصدد پاسخ به چیستی معنای ملکوت در قرآن کریم است که با مراجعه به کتب لغت، استفاده از روایات و دیدگاه مفسران و کاربرد واژه ملکوت در زبانهای دیگر با کنکاش در کتب مقدس انجام گرفته است. نتایج حاصله نشان میدهد ملکوت واژهای دخیل در زبان عربی است که به جهت فصاحت و بلاغت خاص این زبان تغییر شکل داده است و کاربرد معنایی آن در قرآن کریم به شکل سیر خطی از زمان نزول، به معنای انذار قیامت، باطن هر چیزی، حقیقت واحد خدایی و تسلط خداوند بر همه امور است که این نشانگر تغییر معنا و مفهوم واژه ملکوت در مرور زمان است اما با تتبع در سیاق آیات میتوان گفت ملکوت به معنای جامع همه اینها است.