1- دانشگاه علوم ومعارف قرآن کریم ، ahang@quran.ac.ir 2- دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان
چکیده: (731 مشاهده)
آیه «وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ النِّسَاءِ إِلَّا مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ» ازجمله آیاتی است که به واسطه نقل سبب نزول خاصی، محل اندیشهورزی مفسران و تفقه فقیهان شده است. مفسران با استناد به گزارشی از ابوسعید خدری، محتوای آیه را با غزوه أوطاس = حنین پیوند میزنند مبنی بر اینکه آیه جهت تعیین تکلیف «سبایای اوطاس / زنان شوهردار اسیر شده در غزوه اوطاس» در سال هشتم هجری نازل شده و با استثنائی که زده، ازدواج با زنان شوهرداری که در جنگ اسیر شوند را از شمول حرمت مطرح در آغاز آیه خارج نموده است. پژوهش پیشرو با در پیش گرفتن روش تحلیلی به همراه رویکرد انتقادی و استفاده از منابع کتابخانهای به این نتیجه رسیده است که فهم رایج از این آیه شریفه که متأثر از سبب نزول میباشد، با روح معارف قرآن کریم از یکسو و با سیاق آیات از دیگر سو ناسازگار است. سبب نزول ادعایی نیز فاقد قرائن صحت بوده و نمیتوان اندیشه تفسیری را بر آن بنا نهاد. ازاینرو بازاندیشی در سبب نزول آیه و فهم رایج از آن امری ضروری محسوب میشود، بهویژه هنگامی که گروههای بنیادگرا و دگماندیشی چون: داعش، سلفیه و ... با استناد به چنین فهمی، چهرهای مشوه از اسلام به جهانیان ارائه میدهند.