1- دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم ، haseli.rahim@yahoo.com 2- پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی 3- دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
چکیده: (565 مشاهده)
خدای متعال در آیه شریفه: «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذِینَ مَعَهُ ... کَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوی عَلی سُوقِهِ» همراهان رسول اکرم| را به زراعتی بالنده تشبیه کرده است که مراحل رشد خود را یکی پس از دیگری سپری می‌کند تا به مرحله‌ای می‌رسد که بر ساقه‌های خود استوار می‌ایستد. تتبع در قرائن مختلف، نشان می‌دهد که جامعه ایمانی عصر رسالت، به دلالت مطابقی، مصداق اتم مسلمانان توصیف شده است که چهار مرحله تحولی را از ابتدای شکل‌گیری تا زمان تسلط بر فضای جغرافیایی عصر نزول، طی نموده‌اند. با توجه به گسترده بودن دامنه تمثیل، در این پژوهش مشبه فراز شریفه «کزرع اخرج شطأه» تبیین شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که این فراز شریفه، ناظر به مرحله آغاز رشد مسلمانان در جامعه شرک‌زده عصر نزول تا زمان ظهور و بروز اجتماعی آنان است. بر پایه روایات ترتیب نزول سوره‌ها، در این برهه زمانی، تعداد 54 سوره نازل شده است. پژوهش حاضر با تتبع در محتوای این سوره‌ها نسبت به تبیین مدلول‌های تمثیل فراز شریفه کوشیده است. رویکرد پژوهش، قرآن‌محوری است که بر مبنای آن، محکمات دینی؛ آیات قرآن کریم، روایات متواتر، بدیهیات عقلی، تجربه قطعی و ... بر محور قرآن کریم، داور اندیشه‌ها و عملکردهای دینی است.
