:: دوره 13، شماره 52 - ( زمستان 1401 ) ::
جلد 13 شماره 52 صفحات 90-67 برگشت به فهرست نسخه ها
بررسی تفسیری آیات 95 سوره بقره و 7 سوره جمعه بر پایه نقش معنایی دو حرف نفی «لن» و «لا»
مصطفی محمودی صاحبی*
دانشگاه سیستان و بلوچستان ، mahmoodi.ms44@gmail.com
چکیده:   (421 مشاهده)
در قرآن کریم برخی آیات مشابه در دو یا چند سوره تکرار شده است. در مواری این تکرار با اختلاف بسیار جزئی همراه است. مانند آیه «... فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ وَ لَنْ یَتَمَنَّوْهُ أَبَدا ً...» و آیه «... فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ وَ لایَتَمَنَّوْنَهُ أَبَدا ً...». در این دو آیه ـ که خطاب به یهود است ـ تنها اختلاف جزئی، در دو حرف نفی «لن» و «لا» است. این تغییرِ جزئی و اختلاف به ظاهر ناچیز به یقین دارای نکته‌ای است. مقاله حاضر به روش کتابخانه‌ای و به شیوه توصیفی و تحلیلی در بیان چرایی آمدن «لن» در آیه نخست و «لا» در آیه دوم به بررسی دیدگاه‌های تفسیری مفسران و ادیبان در این زمینه پرداخته است که حاصل آن در سه دیدگاه قابل جمع‌بندی است: فرقی بین «لن» و «لا» نیست؛ هر دو برای نفی است، با این تفاوت که «لا» برای نفی عادی به‌کار می‌رود و «لن» با تأکید نفی همراه است؛ دیدگاه سوم «لا» برای نفی حال و آینده استعمال می‌شود، اما «لن» برای تأبید و دوام نفی استفاده می‌شود. بسیاری از مفسران معتقدند که چون در سوره بقره ادعای یهود سنگین‌تر بوده و مربوط به آخرت و بهشت جاویدان است، نفی آرزوی مرگ و ابطال ادعای آنها با حرف «لن» ـ که برای تأبید است ـ صورت پذیرفته و در سوره جمعه که ادعای آنها کوچکتر و مربوط به دنیا و دوستی با خداست، با حرف «لا» ـ که نفی عادی است ـ انجام شده است. از نظر سیاقِ آیاتِ سوره بقره، ذکر «لن» مناسب‌تر است، به خلاف سیاق سوره جمعه.
شماره‌ی مقاله: 4
واژه‌های کلیدی: آیه 95 بقره، آیه 7 جمعه، تفسیر ادبی، تکرار در قرآن، تفاوت اسلوب، حرف لا، حرف لن.
متن کامل [PDF 332 kb]   (234 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1400/6/14 | پذیرش: 1401/12/3 | انتشار: 1401/12/8


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 13، شماره 52 - ( زمستان 1401 ) برگشت به فهرست نسخه ها