1- دانشگاه کاشان 2- دانشگاه کاشان ، sattar@kashanu.ac.ir
چکیده: (1136 مشاهده)
معروفترین آثار قدما در زمینه متشابهات کتاب «متشابه القرآن» عبدالجبار و «متشابه القرآن و مختلفه» ابن شهرآشوب مازندرانی است. تعاریف آنان از محکم و متشابه مشترک بوده و بر لزوم پیبردن به مقصود آیات متشابه، به کمک دیگر ادله و رجوع به محکمات استوار است.در مبانی تفسیری عبدالجبار معتزلی، عقل، مقدم بر نقل است، اما در دیدگاه ابن شهرآشوب، عقل و نقل مکمل یکدیگرند. هر دو مفسر، در آیات 22 و 23 قیامت، «نظر» را به معنای انتظار دانستهاند. البته عبدالجبار در آیه 5 طه «استواء» را به معنای استیلاء و اقتدار گرفته اما ابن شهرآشوب با استناد به روایتی از امام صادق× به معنای نسبت یکسان با همه چیز میداند. از این رو عبدالجبار غالباً با محوریت عقل و بیاعتنایی به روایات، اما ابن شهرآشوب، با بهرهگیری از گفتمان کلامی اهلبیت^به تأویل آیات صفات خبری خداوند پرداختهاند.
Rahmani A, Sattar H. A Comparison of the Interpretation of the Verses 5, 22 and 23 of Qiyamat with an Emphasis on the Methodology for Understanding Mutashabihat from the Perspective of Qadi Abd al-Jabbar and Ibn Shahr Ashub. مطالعات تفسیری 2022; 13 (49) : 7 URL: http://tafsir.maaref.ac.ir/article-1-1983-fa.html
رحمانی عبدالحمید، ستار حسین. مقایسه تفسیر آیات 5 طه و 22 و 23 قیامت با تأکید بر روششناسی فهم متشابهات از منظر قاضی عبدالجبار و ابن شهرآشوب. نشریه علمی مطالعات تفسیری. 1401; 13 (49) :131-150