تحلیلی بر تفسیر آیات تاریخی با تأکید بر قاعده العبره
|
محمدحسن احمدی* |
پردیس فارابی دانشگاه تهران ، ahmadi_mh@ut.ac.ir |
|
چکیده: (2236 مشاهده) |
یکی از قواعد تفسیری رایج در تفسیر آیات تاریخی که سبب نزول مشخصی دارند و ناظر به زمان و مکان خاصی هستند، قاعده «العبره بعموم اللفظ لا بخصوص السبب» است. مجرای این قاعده، آیاتی است که لفظ عام و سبب خاص داشته باشند. مدلول قاعده نیز نوعی تعمیم در تفسیر آیه مبنی بر لزوم خروج از مورد نزول است. شاخصههای این قاعده عبارتند از: تمایز مفاد قاعده از مفاد اصاله الاطلاق، نسبی بودن خاص و عام و تعمیم در سطح تفسیر توسعهای. این قاعده نسبت به «لفظ عام و سبب عام» و «لفظ خاص و سبب خاص» که تعمیم در مورد آنها بیمعنا است، جریان ندارد. از آنجایی که تعمیم بهمعنای تعمیم حکم است و در نقل تاریخ در آیات تاریخی، حکمی وجود ندارد، این قاعده در این دسته از آیات نیز، جاری نمیگردد. زمینههایی که موجب شده است تا این قاعده به تفسیر قرآن اختصاص یابد، عبارتند از: عدم تطابق غالبی لفظ و سبب در قرآن و جدایی حداکثری متن از فضای متن در قرآن. |
|
واژههای کلیدی: آیات تاریخی، قواعد تفسیری، اسباب نزول، قاعده العبره |
|
متن کامل [PDF 238 kb]
(597 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1392/7/18 | پذیرش: 1393/1/28 | انتشار: 1398/6/26
|
|
|
|