1- دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن ، aliyan1348@gmail.com 2- جامعه المصطفی العالمیه
چکیده: (4112 مشاهده)
قرآن کریم در آیات قصاص؛ بقره / 194، شوری / 40 و غافر / 40 به مسأله تناسب جرم با مجازات آن اشاره دارد. بررسی آیات در تفاسیر مفسران اسلامی نشان می‌دهد که یکی از اصول کیفری اسلام، لزوم رعایت اصل «تناسب جرم با مجازات» است که به‌طور مستقیم در حکم قصاص نفس و قصاص اعضاء قابل ملاحظه است. قوانین جزایی اسلام، منشأ وحیانی و اراده إلهی دارد و بر پایه مبانی انسان‌شناسی، هستی‌شناسی و خداشناسی استوار است. نقش مجازات‌های اسلامی، حفظ اعتدال فرد و جامعه، از طریق حفظ ارزش‌های ثابت است. در تعیین مجازات‌های اسلامی، به مؤلّفه‌هایی مانند: معیار‌های تناسب میان جرم و مجازات، نوع جرم ارتکابی و خصوصیات شخصیتی مجرم و درجه و نوع تقصیر بزه‌دیده توجّه کامل شده است. بنابراین اهداف کیفرشناختی مانند تنبیه و اصلاح مجرم، پیشگیری عمومی و خصوصی و دفاع اجتماعی را تأمین می‌نماید. روش این پژوهش، با بررسی آیات و روایات فقهی ـ حقوقی مورد بحث در کُتُب تفسیری و تحلیل داده‌ها با روش درون‌دینی به نتایج انجامید. نگارندگان در بررسی آیات مورد بحث، نشان داده‌اند که حقوق کیفری اسلام مبتنی بر قضاوت به حق، عدل، انصاف و تکریم انسان بوده است و مجازات‌‌ها با جرائم در خصوص آیات قصاص تناسب دارد.
